Kernuitstap: FANC maakt rapport over aan federale regering

Veilige verlengde uitbating Doel 4 & Tihange 3 mogelijk, onder voorwaarden

Het FANC heeft zijn analyse van een mogelijke verlenging van de uitbatingstermijn van de jongste Belgische kernreactoren overgemaakt aan de federale regering. Die had daar net voor kerst om gevraagd. Mocht op 18 maart blijken uit een rapport van netbeheerder Elia dat de energiebevoor- radingszekerheid na 2025 in gevaar komt zonder kernenergie, dan wil de regering overwegen om kernreactoren Doel 4 en Tihange 3 toch langer in gebruik te houden. Volgens het FANC kan dat op het vlak van nucleaire veiligheid, weliswaar mits de nodige updates van de installaties. Om alles tegen 2025 in orde te krijgen, is het in de eerste plaats noodzakelijk dat de regering nog in het eerste trimester van 2022 een duidelijke beslissing neemt, maar ook dat er een globale aanpak met alle betrokken actoren wordt uitgewerkt.

Het FANC heeft, in overleg met de Algemene Directie Energie van de FOD Economie, een globaal overzicht en een geïntegreerde planning opgemaakt die – voor alle betrokken actoren – alle acties en beslissingen bevat die nodig zijn om dit zogeheten ‘plan B’ van de regering te doen slagen.

Veiligheidsvereisten blijven, zekere flexibiliteit qua uitvoeringstermijnen mogelijk

De veiligheidsvoorschriften waaraan de Belgische kernreactoren moeten voldoen, zijn vastgelegd in het koninklijk besluit van 30 november 2011. Die regelgeving werd nog verder aangescherpt in 2020. Ze was vooral bedoeld om de oudere reactoren op het veiligheidsniveau van de nieuwere – Doel 4 en Tihange 3 – te brengen. De reactoren van de jongste generatie voldoen dus al grotendeels aan de vereisten, al zijn er wel nog een aantal verbeteringen die moeten worden geïmplementeerd vóór een eventuele uitbatingsverlenging in 2025.

De uitbater van de kerncentrales, ENGIE Electrabel, is de primaire verantwoordelijke voor de veiligheid van zijn installaties. Dat betekent dat het aan ENGIE Electrabel is om een zogenaamd ‘LTO-dossier’ (Long Term Operation) met bijhorend actieplan in te dienen bij het FANC. Een dergelijk plan beschrijft hoe de uitbater het veiligheidsontwerp wil verbeteren, hoe hij omgaat met de veroudering van zijn installaties en met welke menselijke factoren hij in de toekomst rekening zal houden. Aangezien dat voor Doel 4 en Tihange 3 nog niet gebeurd is en de resterende voorbereidingstermijn intussen beperkt is, stelt het FANC voor om de procedure te versnellen en binnen de zes maanden na de regeringsbeslissing met ENGIE Electrabel te overleggen en te bepalen welke werkzaamheden tegen wanneer moeten worden uitgevoerd. Daarbij zou een onderscheid worden gemaakt tussen ‘noodzakelijke vereisten’ en ‘mogelijke aanpassingen’. De noodzakelijke vereisten zijn de verbeteringen die absoluut nodig zijn om te voldoen aan de ontwerpvereisten die zijn vastgelegd in de regelgeving en die voor doorstart moeten worden uitgevoerd. De mogelijke aanpassingen zijn extra verbeteringen die niet absoluut vereist zijn maar die de veiligheid ten goede komen, en waarvan het FANC oordeelt dat een beperkt uitstel van implementatie geen afbreuk doet aan de veiligheid, als een langdurige stilstand van de kernreactoren problematisch zou zijn voor de bevoorradingszekerheid.

Globale aanpak met alle betrokkenen

Er zijn daarnaast nog een aantal belangrijke aandachtspunten. Zo vindt het FANC dat een verlenging een periode van minstens tien jaar moet beslaan, om een grondig actieplan voor de verbetering van de nucleaire veiligheid te kunnen uitwerken. Er moet ook worden onderzocht of er voldoende human resources beschikbaar zijn om een verlenging van twee reactoren te organiseren simultaan met de ontmanteling van de overige vijf en met het beheer en de berging van het radioactief afval.

Bovenal moeten alle betrokken actoren zich achter het plan voor de verlenging scharen. Er is tussen vandaag en 18 maart – de beslissingsdatum van de regering – nog heel wat verder voorbereidend werk nodig en niet enkel op het gebied van nucleaire veiligheid. Daarom vraagt het FANC aan de regering om tegen uiterlijk eind januari een dergelijke globale aanpak met alle betrokkenen te valideren en hen de expliciete opdracht te geven om de detailacties en de planning verder uit te werken tegen 18 maart. Als de federale regering op 18 maart beslist om de uitbatingstermijn van Doel 4 en Tihange 3 te verlengen, dan vraagt het FANC om de aanstelling van een coördinator, die erover waakt dat het plan correct wordt uitgevoerd en dat alle actoren de aan hen toegewezen opdrachten vervullen.

Als de federale regering in maart de volledige kernuitstap bevestigt, dan moet die vanaf dan als onomkeerbaar worden beschouwd.

>> Raadpleeg het volledige rapport van het FANC
>> Raadpleeg het persbericht