Op 18 juni 2018 werd er in het Belgisch Staatsblad een nieuw koninklijk besluit gepubliceerd dat kadert in de beschermingsopdracht van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) tegen het gevaar van de ioniserende straling. Dit besluit heeft tot doel om situaties met een passief aan radioactief afval of te ontmantelen installaties te voorkomen.
Dit koninklijk besluit van 29 mei 2018 wijzigt het ARBIS (koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen).
De wijziging houdt meerdere aspecten in:
- Nieuwe verplichtingen voor de exploitant:
- Het opstellen van een deeldossier “radioactieve afvalstoffen” en een deeldossier “ontmanteling” door de exploitanten van klasse I, II en III waarin o.a. de te verwachten types radioactief afval en de voorzieningen voor een veilig beheer beschreven worden. Deze deeldossiers maken deel uit van het veiligheidsrapport of de vergunningsaanvraag.
- Het bijhouden van een inventaris aan radioactieve stoffen.
- Het melden van een langdurige onderbreking van een vergunde activiteit.
- Het onmiddellijk op de hoogte brengen van het FANC en NIRAS van een onderneming in financiële of economische moeilijkheden, of in het geval van de ontbinding van een rechtspersoon door respectievelijk de curator, de voorlopige bewindvoerder of de vereffenaar.
- Een versterking van de samenwerking en een betere informatie-uitwisseling tussen FANC en NIRAS. Hiertoe zal door het FANC voor bepaalde inrichtingen in het kader van een vergunningsaanvraag voor een nieuwe inrichting, evenals in geval van een aanvraag tot ontmanteling/wijziging/overdracht en in geval van een melding van een faillissement/economische moeilijkheden, advies gevraagd worden aan NIRAS, volgens een gemeenschappelijk proces gedefinieerd door beide partijen.
- Een verhoogd toezicht door het FANC op de ondernemingen in financiële of economische moeilijkheden, of in het geval van de ontbinding van een rechtspersoon.
- Verhoogd toezicht door het FANC op de benuttingsgraad van de opslaginstallaties voor radioactief afval.
>> Raadpleeg het KB en het verslag aan de Koning
De praktische afspraken tussen FANC en NIRAS mbt de adviesverlening door NIRAS in het kader van het vergunningsproces van inrichtingen van klasse I, II en III en ingeval van plaatsing van een inrichting onder curatele of voorlopige bewindvoering, kan u hier downloaden.
Deeldossier “radioactieve afvalstoffen” en een deeldossier “ontmanteling” (Art. 5.8)
Het deeldossier radioactieve stoffen beschrijft de organisatorische en technische maatregelen voor het beheer van de gegenereerde afvalstoffen. Dit dossier bevat ten minste de volgende gegevens:
- De te verwachten types en hoeveelheden van radioactieve afvalstoffen tijdens normale uitbating met vermelding van de voorzieningen die worden getroffen om te voldoen aan de vereisten met betrekking tot het veilig beheer ervan.
- De beschrijving van de opslagcondities voor de diverse types afvalstoffen in de inrichting, waarbij aangetoond wordt dat de voorziene opslagcapaciteit voldoende is.
- Het engagement om een overeenkomst met NIRAS af te sluiten inzake de aspecten die betrekking hebben op haar bevoegdheden, en tot het naleven van de daaruit voorvloeiende administratieve, technische en financiële verplichtingen.
Het deeldossier ontmanteling omvat de beschrijving van de maatregelen die genomen worden bij het ontwerp, de bouw en de uitbating van de inrichting om de latere ontmanteling ervan te vergemakkelijken, alsook de verwachte hoeveelheden radioactief afval afkomstig van de ontmanteling.
Inrichtingen van klasse I en IIA
Voor inrichtingen van klasse I en IIA, zal door het FANC advies gevraagd worden aan NIRAS in het kader van de behandeling van:
- een vergunningsaanvraag voor een nieuwe inrichting,
- een melding van wijziging van de inrichting met toepassing van artikel 12 van het ARBIS die leidt tot een belangrijke wijziging en/of opmaak van het (gewijzigde) deeldossier radioactieve afvalstoffen en/of ontmanteling,
- een aanvraag tot gedeeltelijke of volledige overdracht van vergunning,
- een melding van een inrichting die onder curatele of onder voorlopige bewindvoering werd geplaatst,
- een aanvraag tot ontmanteling van een inrichting.
Inrichtingen van klasse II en III, uitgezonderd IIA
Voor inrichtingen van klasse II (uitgez. Klasse IIA) en III, zal door het FANC advies gevraagd worden aan NIRAS in het kader van de behandeling van:
- een vergunningsaanvraag voor een inrichting waar één of meerdere nieuwe deeltjesversnellers met Emax>11MeV uitgebaat zullen worden.
- een vergunningsaanvraag voor een handeling/toepassing die kan leiden tot "radioactieve afvalstoffen" en/of "besmet afval met een halfwaardetijd van 6 maanden of langer die niet (verder) in aanmerking komen voor vrijgave en geen onderwerp zullen uitmaken van een vergunning voor verwijdering, recyclage of hergebruik van vaste en vloeibare afvalstoffen" met
- nog niet eerder vergunde radionucliden,
- reeds vergunde radionucliden voor een nieuwe niet eerder vergunde toepassing voor dit radionuclide.
- een melding van wijziging van een inrichting waarvan de potentiële nucleaire passiva meer dan 240 000 euro bedraagt en waarbij het wijzigingsproject zal leiden tot een belangrijke wijziging of opmaak van het deeldossier radioactieve afvalstoffen en/of ontmanteling.
- een melding tot gedeeltelijke of volledige overdracht van een inrichting waarvan hun potentiële nucleaire passiva meer dan 240 000 euro bedraagt.
- een melding van een inrichting die onder curatele of onder voorlopige bewindvoering werd geplaatst.
- elk dossier waarvoor de dossierbeheerder van het FANC het nodig acht om advies te vragen.